درباره گیاه سیاه دانه چه می دانید؟

دنیای اطلاعات: سیاه‌دانه، یا «شونیز» به انگلیسی Nigella Sativa؛ گیاهی یک‌ساله و گلدار و بومی جنوب غربی آسیا است. طبعت سیاه دانه بسیار گرم و خشک است.
در ایران این گیاه به‌ویژه در اراک و اصفهان به فراوانی می‌روید. از دانه این گیاه به عنوان دارو استفاده می‌شود.
سیاه‌دانه از راسته گل‌های ساعت (Ranunculales) و تیره آلالگان (Ranunculaceae) است. دانه‌اش دارای اثر قاعده‌آور، ضد کرم، ضد باکتری، مسهل و زیادکننده ترشحات شیر است.
سیاه‌دانه مزه‌ای تلخ و ادویه‌ای دارد با کمی ته‌مزه توت فرنگی. از سیاه‌دانه در مصارف دارویی استفاده می‌شود.

نام‌های دیگر

سیاه‌دانه، سیاه تخمه، سرنیچ سیاه، سنوخ سیاه، کمون اسود، شونیز، شونوز و کمون هندی

خواص دارویی

سیاه دانه و روغن آن موثرترین و مفیدترین چیزی است که برای تقریبا هر بیماری، آلرژی یا حساسیت و حتی بیماری‌های جدی مانند نفس تنگی (asthma)، دیابت، اختلالات در سیستم دفاعی بدن، زردی یا (Hepatit)، ایدز (AIDS) و حتی سرطان دارو می‌باشد.
این دانه بومی جنوب غربی آسیاست و از قدیم به عنوان ضد انگل، ضد باکتری و مسهل استفاده می‌کردند.
مصرف سیاه‌دانه برای زنان شیرده مفید است زیرا باعث افزایش ترشح شیر می‌شود.
تحقیقات نشان داده است مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در سیاه‌دانه در درمان دیابت، سل، بیماری‌های قلبی و عروقی، کم‌خونی و میگرن مفید است.
اسیدهای چرب ضروری فراوان موجود در سیاه‌دانه آن را به نوعی مواد غذایی ضد سرطان تبدیل کرده که در حفظ سلامت پوست و مو نیز مفید است.
سیاه‌دانه آهن و پتاسیم فراوانی دارد و علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن، باعث رفع مسمومیت خونی و یبوست می‌شود.
مصرف روغن سیاه‌دانه در برنامه غذایی در کاهش قند خون، تعادل فشارخون، بهبود آرتروز و التهاب لثه مؤثر است و کلیه و مجاری ادرار را تصفیه می‌کند.
سیاه‌دانه دارای خواص بسیار زیادی از جمله در درمان سرطان‌ها، درمان زخم معده، نابودی سموم در کبد و نیز تنظیم سیستم گوارش بدن دارد.

خواص سیاه دانه

۱- طبع سیاه دانه خیلی گرم و خشک است.
۲- محرک است.
۳- بادشکن می‌باشد.
۴- مدر می‌باشد.
۵- قاعده آور و زیادکننده شیر می‌باشد.
۶- برای فروکش کردن تاول‌های پوست سیاه دانه را با روغن کنجد مخلوط کرده روی پوست بمالید از این روغن برای محل گزش نیش عقرب نیز استفاده می‌شود.
۷- برای بیماری‌های کبد منجمله بزرگ بودن آن می‌توان هر روز صبح یک چهارم قاشق چایخوری سیاه دانه را جویده همراه آب میل کرد.
۸- سیاه دانه باعث خشک شدن رطوبت‌ها می‌گردد.
۹- اخلاط غلیظ را رقیق می‌کند.
۱۰- زیادخوردن آن باعث سقط جنین می‌گردد.
۱۱- کسانی که یرقان دارند می توانند صبح‌ها از سیاه دانه مانند شماره ۷ استفاده کنند.
برای مشاهده ادامه این پست به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.
۱۲- برای درخشان کردن رنگ پوست صورت کمی سیاه دانه را در روغن سرخ کرده میل شود.
۱۳- برای دفع کرم معده یک چهارم قاشق چایخوری سیاه دانه را با یک قاشق سوپخوری سرکه مخلوط کرده همراه اب صبح میل شود.
۱۴- برای رفع ناراحتی‌های تنفسی کمی سیاه دانه را خرد کرده با عسل مخلوط نموده همراه آب میل شود.
۱۵- برای خردکردن سنگ کلیه و مثانه از روش ۱۳ استفاده شود.
۱۶- برای رفع زردی ۷ یا ۸ دانه سیاه دانه را در شیر تازه خیس کرده بعد از یک ساعت آن را ساییده در بینی بیمار بچکانید.
۱۷- برای درمان درد دندان از دمکرده سیاه دانه با سرکه مزمزه شود.
۱۸- برای تسکین درد رحم و دردهای پس از زایمان کمی سیاه دانه با عسل و روغن مخلوط کرده میل شود.
۱۹- برای درمان زخم‌های سوداوی پا، سیاه دانه را سرخ کرده کوبیده با گلاب مخلوط کرده به صورت ضماد روی زخم بگذارید.
۲۰- برای درمان زکام سیاه دانه را سرخ کرده داخل روغن زیتون ریخته بگذارید بجوشد بعد از چند دقیقه برداشته صاف نموده چند قطره در بینی بچکانید.
۲۱- زیاد خوردن سیاه دانه برای کلیه مضر است.
۲۲- ضماد سیاه دانه با سرکه برای لکه‌های پوستی مفید می‌باشد و برای بیماری‌های پیسی (برص) مفید می‌باشد.
۲۳- اگر به طور مداوم ضماد سیاه دانه را روی زگیل بگذاریم باعث خوب شدن پوست می‌گردد.
۲۴- برای جلوگیری از ریزش مو ۵۰ گرم سیاه دانه خرد شده را با یک قاشق سوپخوری روغن نارگیل، ۴۰۰ سی سی الکل طبی ۲۵ درجه و ۳ عدد میخک داخل یک شیشه ریخته به مدت ۱۴ روز بگذارید بماند سپس صاف کرده و موها را با آن ماساژ دهید.
۲۵- برای رفع بوی بد دهان کمی از سیاه دانه را در دهان نگه داشته سپس جویده میل شود.
۲۶- بوئیدن سیاه دانه نیم کوب شده برای ناراحتی‌های اعصاب و لرزش اندام مفید است.
۲۷- جهت تقویت حافظه و رفع فراموشی ۱۰۰ گرم سیاه دانه، ۱۰۰ گرم خردل را در ۵۰۰ گرم عسل مخلوط کرده روزی ۲ قاشق مرباخوری میل شود.
۲۸- برای رفع خستگی مغز ۱۵ گرم سیاه دانه، ۱۵ گرم خردل، ۵ گرم فلفل سیاه را مخلوط کرده آسیاب نموده به صورت انفیه یک بار در روز مقدار کمی استفاده شود پودر را در شیشه‌های تیره نگهداری کنید.
۲۹- برای درمان سردردهای عصبی روغن سیاه دانه را بر پیشانی و روی بینی بمالید و چند قطره در بینی بچکانید.
۳۰- برای جلای صورت پودر سیاه دانه را همراه با صابون به صورت ماساژ دهید.
۳۱- برای درمان تب‌های بلغمی کمی سیاه دانه را با شربت سکنجبین میل کنید.
۳۲- برای درمان سنگ مثانه یا کلیه کمی سیاه دانه را با شربت عسل صبح ناشتا میل شود.
۳۳- برای رویاندن مو، سوخته سیاه دانه را با موم، روغن و حنا را مخلوط کرده به قسمت ریخته مو بمالند.
۳۴- برای برطرف کردن جوش‌های صورت از بخور سیاه‌ دانه استفاده کنید.
۳۵- پایین آورنده فشار خون است.
۳۶- سیاه دانه درمان کننده برونش‌های آسمی می‌باشد.
۳۷- خوردن سیاه دانه باعث لاغری می‌گردد.
۳۸- تصفیه کننده خون و دافع اخلاط زیان آور می‌باشد.
۳۹- ضد یرقان و نارسایی کبدی می‌باشد.
۴۰- مالیدن آن با سرکه خال‌های پوستی و پوسته ریز بدن را از بین می برد.

در ادیان گوناگون

در آیین زرتشتی

سیاهدانه در فرهنگ زرتشتی از بهترین داروهاست و همیشه بدست ایرانیان بکارمیرفته است. سیاهدانه برای افزایش نیروی ایمنی جان و تن سودمند است.

در آیین اسلام

پیامبر اسلام محمد مصطفی در مورد سیاه دانه گفته است: (به عربی: ما من داء إلا فی الحبه السوداء منه شفاء إلا السام)
«هیچ بیماری نیست مگر شفای آن در سیاه‌دانه است جز مرگ»

درمان بیماری‌ها با سیاه دانه

سرگیجه و درد گوش

یک قاشق مرباخوری عسل را با چند قطره روغن سیاه دانه مخلوط کرده و هر صبح ناشتا، میل کنید. این کار را حداقل تا ۱۱ روز ادامه دهید.

روماتیسم

یک فنجان روغن سیاه دانه را گرم کنید. سپس قبل از خواب آن را در محل درد بمالید و خوب ماساژ دهید. بعد محل مورد نظر را با یک تکه پارچه پشمی باندپیچی نموده و استراحت کنید.

اسهال

یک قاشق غذاخوری سیاه دانه آسیاب شده را با نصف استکان عصاره تره تیزک (شاهی) مخلوط کرده و پس از صرف غذا در سه وعده میل نمایید.

ناراحتی‌های کبدی

مقداری از پودر سیاه دانه را با گیاه صبر زرد (آلوئه ورا) و عسل مخلوط کرده و هر صبح ناشتا، به مدت هفت روز یک قاشق مرباخوری از آن را میل کنید. همچنین می‌توانید روغن سیاه دانه را که در حال جوش است، با غنچه برگ‌های بید (برگ‌های کوچک) مخلوط کرده و پیش از خواب یک قاشق مرباخوری از آن را به مدت یک هفته میل کنید.

سردرد و میگرن

نصف قاشق سیاه دانه آسیاب شده را با نصف قاشق انیسون (دانه‌هایی شبیه رازیانه دارد) و سه تکه میخک کوبیده شده، مخلوط کنید و با یک لیوان شیر بجوشانید (بهتر است کمی عسل خالص نیز اضافه کنید). یک فنجان از این معجون دارویی را می‌توانید در هنگام شروع سردرد و میگرن بنوشید. در ضمن با روغن سیاه دانه، گیجگاه و شقیقه خود را چرب کنید.

درد و ناراحتی‌های کلیوی

یک استکان سیاه دانه را در یک لیتر آب بجوشانید و با عسل شیرین کنید و به مدت یک هفته، صبح ناشتا آن را میل نمایید. همچنین می‌توانید یک قاشق غذاخوری سیاه دانه آسیاب شده را با نصف لیوان روغن زیتون مخلوط کرده و به صورت ضماد (یعنی مانند پماد روی یک تکه پارچه تمیز) در آن قسمت از کلیه که احساس درد می‌کنید بگذارید. این عمل را روزانه یک بار و به مدت پنج روزادامه دهید. هر روز مقداری جعفری را در یک لیوان آب بجوشانید و هفت قطره روغن سیاه دانه را به آن افزوده و صبح و شب یک فنجان میل کنید. این کار را به مدت پنج روز ادامه دهید.

بی‌اختیاری ادرار

پوسته تخم مرغ را پس از شستن کامل، با حرارت مقداری تفت دهید و با مقداری سیاه دانه مخلوط کرده و بکوبید تا کاملاً نرم شود. یک قاشق چایخوری از این مخلوط را در یک لیوان شیر ریخته و آن را به هم بزنید و صبح و شب، به مدت یک هفته میل کنید.

دل پیچه و دردهای روده‌ای

به مقدار مساوی زیره و نعنا و انیسون را بجوشانید و هفت قطره روغن سیاه دانه به آن اضافه کنید. سپس با عسل خالص آن را شیرین کرده و در موقع دل پیچه و دل درد آن را بنوشید.

تب

اگر مقداری سیاه دانه را بکوبید و با کمی سکنجبین میل نمایید، تب را برطرف می‌کند.