همه چیز درباره آکواریوم گیاهی (پلنت)

دنیای اطلاعات: نکات بسیار زیادی باعث شده تا علاقه مندان به آکواریوم، از میان انواع آکواریوم های موجود، آکواریوم گیاهی را انتخاب کنند و اکنون آکواریوم های گیاهی پرطرفدارترین نوع آکواریوم در سراسر جهان هستند. آکواریوم های گیاهی نوعی از آکواریوم های آب شیرین هستند که با گونه های مختلف گیاهان طبیعی تزیین شده اند. مردم از سال ها پیش در آکواریوم هایشان از گیاهان طبیعی استفاده می کردند و گیاهان آبزی متداول عبارت بودند از چند گونه محدود (کریپتون برگ بلند، گندمی، شویدی، خرفه ای و خنجری) و این محدود بودن باعث عدم توانایی ایجاد طرح هایی متنوع می شدند.
نام آکواریوم گیاهی را می توان به هر آکواریومی که در ان از گیاهان ابزی نگهداری می شود نسبت داد. در ادامه انواع آکواریومهای گیاهی شرح داده خواهد شد.
گسترش بازار آکواریوم های گیاهی مدرن در ایران و وجود گونه های مختلف گیاهان آبزی در بازار، هر بیننده علاقه مندی را به فکر راه اندازی یک آکواریوم گیاهی می اندازد. اما راه اندازی غیر اصولی یک آکواریوم گیاهی باعث می شود که با گذشت زمان، گیاهان از بین بروند و شخص از آکواریوم گیاهی اش دل زده شود, لذا توجه به نیازهای گیاهان آکواریومی و تجهیزات لازم برای راه اندازی اصولی یک آکواریوم گیاهی بحث مهمی است که در ادامه به آن نیز می پردازیم.

مزایا و ویژگی های آکواریم گیاهی

اصولا راه اندازی یک آکواریوم گیاهی حرفه ای نسبت به آکواریوم های معمول هزینه بالاتری دارد و هزینه آن نزدیک به هزینه راه اندازی آکواریوم آب شور است با این تفاوت که هزینه و مراقبت‌های لازم برای نگهداری آکواریوم گیاهی حرفه ای بسیار بسیار کمتر از آکواریوم آب شور است.ولی راه اندازی آکواریوم های گیاهی غیر حرفه ای به مراتب کمتر می‌باشد. از سوی دیگر قیمت ماهی‌ها و بی مهرگان مورد استفاده در آکواریوم گیاهی بسیار کم و ناچیز است و این نکات از مزایای آکواریوم گیاهی نسبت به آکواریوم آب شور است. لازم به ذکر است که آکواریوم آب شور از نظر تنوع در طراحی هرگز به آکواریوم گیاهی نمی رسد، چراکه شما تنها به چند شکل ساده می توانید دکور یک آکواریم آب شور را بچینید و این محدودیت باعث می‌ شود که دکور داخل آکواریم آب شور بعد از مدتی برای بیننده کسالت آور شود در حالیکه در طراحی آکواریوم گیاهی دست شما باز است و می توانید صدها طرح مختلف از چندین سبک متفاوت را در دکور آکواریوم خود اجرا نمایید و هر از گاهی با اعمال تغییراتی از جمله جابجا کردن سنگ و چوب و گیاهان داخل آکواریومتان، تغییراتی اساسی در دکور آن بدهید. سرعت رشد و تغییر سریع حجم گیاه ها و همچنین معجزه رنگ سبز در آ رامش وزیبایی از دیگر مزایای آکواریوم های گیاهی می‌باشد که باعث جذابیت و تنوع این نوع از آکواریوم ها شده است.
رنگ های گرم، زیبایی و طراوت آکواریم های گیاهی که حاصل حضور گیاهان است می تواند نشاط و آرامش را برای هر بیننده ای به ارمغان آورد. از اینرو می توان این اطمینان را داد که هزینه صرف شده بابت راه اندازی یک آکواریوم گیاهی به هدر نمی رود و جذابیت و زیبایی آن ارزش این هزینه را دارد، البته به شرط آنکه به جا و درست از تجهیزات موجود در بازار استفاده کنید و اصول علمی را در انجام این هزینه در نظر داشته باشید. ما در ادامه به همین مسأله خواهیم پرداخت و اصول راه اندازی آکواریوم گیاهی و کارایی و موارد استفاده هر یک از تجهیزات موجود در بازار را شرح خواهیم داد.

انواع آکواریوم‌ های گیاهی

با توجه به پیشرفت های موجود در سالهای اخیر در زمینه راه اندازی آکواریوم های گیاهی همه روزه اطلاعات متنوع در این زمینه در منابع موجود ارائه می شود و بسیاری از این اطلاعات به اندازه کافی قابل اطمینان نیستند، بنابراین امکان معرفی آنها به صورت قانونی امکانپذیر نمی‌باشد. در ابتدا توجه شما را به این نکته جلب می نماییم که آکواریوم مجموعه ای متشکل از لوازم ومتعلقات (مانند شیشه، فیلتر و سایر لوازم) و جانداران آبزی شامل گیاهان، ماهیها و سایر موجودات (انواع میگو و حلزون) می‌باشد و مهمترین نکته ایجاد یک تعادل پایدار در این فضای شیشه ای می‌باشد.آکواریوم های گیاهی را می توان در تقسیم بندی های جداگانه ای چه از نظر تجهیزات و چه از نظر نوع طراحی داخلی آن بررسی نمود. در ابتدا و در تقسیم بندی اول، آکواریوم های گیاهی را از نظر تجهیزات و امکانات، به دو دسته تقسیم می‌کنند:

۱- آکواریومهای گیاهی با امکانات کم
۲- آکواریوم های گیاهی با امکانات حرفه ای

همان گونه که از نام آنها پیداست تفاوت بین این دو دسته آکواریوم گیاهی به امکانات و به تبع آن، نوع گیاهانی که می توان در آن پرورش داد، باز میگردد. در آکواریوم های گیاهی با امکانات بالا از سیستم دی اکسید کربن پیوسته (Continues)، نور شدید، بستر و کودهای مایع با دوز بالا و جداگانه استفاده می شود که امکان نگهداری از گیاهان متنوع تری را برای علاقمندان ایجاد خواهد کرد. آکواریوم های گیاهی با امکانات کم فاقد سیستم دی اکسید کربن پیوسته و نورهای شدید هستند و اصولا نورهایی با سطح متوسط و بستر در انها استفاده می شود و از کربن مایع و کودهای مولتی برای رفع نیازهای گیاهان آکواریومی استفاده می شود که هزینه کمتری نیز دارد. از مزایای آکواریم های گیاهی حرفه ای با امکانات بالا می توان به موارد زیر اشاره نمود:

– امکان استفاده از گیاهان متنوع تر.
– سرعت رشد مناسب، طراوت و شادابی بیشتر گیاهان.
– زیبایی بیشتر.

به هر حال می توان از محاسن آکواریوم های گیاهی با امکانات کم نیز به موارد زیر اشاره نمود:

– امکان کنترل بیشتر.
– کمبود مشکلاتی مانند رشد جلبکها.
– هزینه راه اندازی کم.

اما تقسیم بندی دیگری برای آکواریوم های گیاهی وجود دارد که اساس آن طراح داخلی و سبک چینش تزئینات داخل آکواریوم (hardscape) است. لوازم دکوری مناسب در آکواریوم های گیاهی ریشه و کُنده های طبیعی و زیبای درختان استوایی میباشند که در بازار آکواریوم موجود می‌باشد و با بستن برخی گیاهان به این کنده ها، جلوه زیبایی به آکواریوم شما خواهند داد. این کنده ها به لحاظ شیمیایی تاثیر مثبت بسزایی در آکواریوم شما خواهند داشت. هنر طراحی فضای آکواریوم شامل چیدمان گیاهان و همچنین صخره ها، سنگها و چوبها (که به مجموعه آنها، فضای سخت یا هارداسکِیپ می‌گویند) به شیوه ای زیبا و چشم نواز در یک فضای شیشه ای است که می توان آن را هنر طراحی باغبانی زیر آب نامید. طراحی آکواریوم شامل سبکهای مجزایی می‌باشد مانند سبک هلندی که شبیه به باغهای رنگا رنگ هلندی می‌باشد ، سبک ژاپنی که نگاهی ساده و مینیاتوری را به بیننده القاء می‌کند، سبک جنگلی که ترکیبی از سبک ژاپنی و هلندی می‌باشد و در ان از گیاهان انبوه و چوب و سنگ استفاده می شود، سبک تایوانی که در تلاش برای ایجاد عمق و سطوح بیشتر در آکواریوم و استفاده از اجزایی مانند مجسمه ها برای رساندن مفهموی خاص و سبک طبیعی که پر طرفدارترین سبک در سالهای اخیر بوده و با الهام از طبیعت و ترکیب سایر سبکها در ان تلاش برای خلق مناظر طبیعی مانند کوه ها، دره ها می شود و در تمام این سبکها از ماهیها و بی مهرگان نیز استفاده می شود.
هرچند هدف اولیه از طراحی آکواریوم ایجاد منظره ای هنرمندانه در زیر آب می‌باشد، جنبه های تکنیکی نگهداری از گیاهان آکواریومی نیز باید مورد توجه قرار گیرد. فاکتورهای متعددی در یک آکواریوم وجود دارند که برای داشتن یک آکواریوم موفق نیاز به ایجاد تعادل بین آنها لازم است. این فاکتورها شامل فیلتراسیون، نگهداری میزان دی اکسید کربن در حجم مناسب برای انجام فتوسنتز در زیر آب، بستر و کودها، نور و کنترل جلبک می‌باشند.

سبک‌های آکواریومی

سبک هلندی

این سبک شامل آکواریومهایی دارای گیاهان متراکم، رنگهای متنوع، سایز و فرمهایی شبیه به باغهای گل می‌باشد. این سبک در هلند و پس از سال ۱۹۳۰ گسترش یافت، از زمانی که لوازم آکواریوم به صورت تجاری در دسترس قرار گرفت. این سبک تاکید بر چیدمان گیاهان به صورت پلکانی داشته و چوب و سنگ به وفور در آن مورد استفاده قرار میگیرند. چیدمان خطی گیاهان در این سبک شبیه به خیابان های هلند می‌باشد. اگر چه در این سبک گیاهان متنوعی مورد استفاده قرار میگیرد اما عموما حجم زیاد گیاهان با استفاده از هرس کردن و استفاده از رنگهای متنوع قابل مشاهده می باشد. بیش از ۸۰% آکواریوم با گیاهان پوشیده می شود و سطح بسیار کمی و در بسیاری موارد هیچ قسمتی از بستر آکواریوم قابل رویت نیست. گیاهان بلند در قسمت انتهایی آکواریوم قرار میگیرند تا از دیده شدن لوازم جلوگیری کنند.

سبک ژاپنی

این سبک از سال ۱۹۹۰ با تلاشهای آقای تاکاشی آمانو ایجاد شده است. سه جلد کتاب آقای آمانو با نام دنیای آکواریوم های طبیعی موج عظیمی در دنیای آکواریوم های گیاهی ایجاد کرد و استاندارد های جدیدی برای مدیریت آکواریوم ها بوجود آورد. در سبک ژاپنی که توسط آمانو ایجاد شد تلاش در شبیه سازی مناظر طبیعی با چیدمانی متقارن و استفاده از حجم انبوه گیاهانی که دارای شباهت میباشند. در این سبک چوبها و گیاهان با دقت انتخاب میشوند و می توان گفت یک مهندسی خاصی در این آکواریوم ها وجود داد. هدف در این سبک بیشتر ایجاد یک منظره مینیاتوری می‌باشد تا اینکه بخواهند یک باغ رنگارنگ را ایجاد نمایند. این مناظر مینیاتوری آکواریومی در عکسها شما را به اشتباه می اندازد که آنچه میبینید یک منظره در طبیعت واقعی (بخشی از یک جنگل یا کوهستان) است یا اینکه یک آکواریوم گیاهی است.

در این سبک تلاش در ترسیم ایجاد مناظری شبیه به واقعیت یا وابی کوزاست که تاکید بر نبودن مرز تمایز بین یک منظره طبیعی و منظره آکواریومی ساخت دست شماست و مینیمالیسم به عنواع منبع زیبایی در آن مطرح است. در این سبک از واژه های ژاپنی استفاده می شود؛ ایواگومی یا قوانینی برای چیدمان سنگها در محلهای مناسب، اویا ایشی یا سنگ اصلی که مرکزی خالی در تانک ایجاد می‌کند، سوییشی یا مجموعه سنگها که در کنار هم قرار دارند، فوکوسکی یا سنگ دوم که تابع سنگ اصلی است. موقعیت کانونی در منظره به صورت عمده توسط جایگاه متقارن اویاایشی تعیین می شود که بررسی آن دارای اهمیت می‌باشد. گیاهانی با برگهای کوچک مانند همیانتوس، ریکسیا و فِرِن های کوچک و جاوا موس در این سبک مورد تاکید می‌باشند که دارای محدودیت رنگی هستند. در سبک ژاپنی بر خلاف سبک هلندی، بستر به صورت کامل پوشیده نمی شود. میگوهایی که عموما در تانک استفاده میشوند به منظور کنترل جلبک و نظافت گیاه ها و حفظ مینیمالیسم و محدود بودن گونه های مورد استفاده است

سبک جنگلی

بسیاری از مشتاقان آکواریوم های گیاهی امروزه به سبک جنگلی علاقمند میباشند که نسبت به سبک هلندی و ژاپنی متفاوت است و دارای خصوصیات هر دو آنها می‌باشد در کنار یکدیگر می‌باشد. در سبک جنگلی از چوب و گیاهان پر برگ به وفور استفاده می شود و شلوغ بودن از جمله خصوصیات بارز این دسته از آکواریومها می‌باشد.

سبک تایوانی

این سبک تلفیق ظریفی از آکواریوم های ایواگومی و جنگلی می‌باشد که هدف در ان ایجاد یک منظره واقعی است و در بعضی از این آکواریوم ها علاوه بر چوب و سنگ از المانهایی مانند مجسمه های کوچک برای کمک به طراحی و رساندن پیامی خاص به مخاطب استفاده می شود.

سبک طبیعی

این سبک در واقع با الهام گرفتن از طبیعت در تلاش برای خلق مناظر زیر اب می‌باشد و اصولا مناظری مانند کوهها، جنگل ها ، رودها و سایر موارد بعنوان منبع الهام بخش استفاده میشوند. در این سبک علاقمندان آزادانه با استفاده از گیاهان و لوازم طراحی شروع به طراحی می‌کنند و می توان این سبک را آزادانه ترین و زیباترین سبک آکواریومی نامید.
در مجموع این نوع تقسیم بندیها از یک مرجع خاص انتخاب نشده اند و تقسیم بندیهای بسیار دیگری نیز وجود دارد که ما از اشاره به انها پرهیز کردیم و از نظر ما این نوع تقسیم بندی سبکها قابل درک تر و شناخته شده تر می‌باشد

ابعاد مناسب آکواریوم

ابعاد مناسب یک تانک شیشه ای بسته به فضایی که شما دارید تعریف می شود. بهتر است که در کل، آکواریوم را تا آنجا که ممکن است بزرگتر بسازید، چونکه محیط های کوچک آکواریومی سریعتر آلوده می شوند و از آنها باید مراقبت بیشتری کرد. ولی به طور کل، طول آکواریوم را بسته به فضایی که دارید، عرض آن را حد اقل ۴۰ سانتیمتر و بیشتر و ارتفاع را کمتر از ۶۰ سانتیمتر در نظر بگیرید چونکه عرض کم آکواریوم دست شما را در عمق دادن به طراحی داخل آکواریوم می بندد و ارتفاع بالای ۶۰ سانتیمتر، دسترسی شما به کف آکواریوم را دشوار می‌سازد و باعث می شود نتوانید به خوبی به آکواریومتان رسیدگی کنید و زود از آن دل زده شوید. تعدادی از سایزها بعنوان سایزهای استاندارد معرفی شده اند و اصولا کار کردن در این ابعاد راحت تر می‌باشد ولی بسیاری از افراد حرفه ای با توجه به ایده وطرحی خاص آکواریوم هایی با ابعاد غیر معمول را مورد استفاده قرار میدهند بعنوان مثال افرادی که علاقمند به سبک تایوانی و یا طبیعی دارند در بعضی موارد آکواریومهایی را که عرض بیشتری نسبت به ارتفاع دارند مورد استفاده قرار میدهند.

بستر آکواریوم گیاهی

بستر محلی برای رشد ریشه گیاهان، تامین کننده مواد غذایی مورد نیاز آنها و نیز بخشی موثر در زیبایی بصری آکواریوم است. بسیاری از گیاهان برای رشد نیازمند بستری مناسب هستند که علاوه بر عاری بودن از آهک و داشتن خاصیت اسیدی دارای مواد مغذی از جمله آهن، منگنز، پتاسیم و… باشند، چرا که کمبود این مواد در آکواریوم باعث از بین رفتن گیاهان خواهد شد. بسترهای مختلفی در فروشگاه های آکواریومی موجود می باشد که اصولا با یک روش خاص ساخته شده اند اساس انواع بسترها خاک رس لاتریت است که با افزودن مواد دیگر مانند خاک پیت و خاکسترهای اتشفشانی در دمایی خاص پخته میشوند و تفاوت انواع خاکها در ترکیبات افزودنی ودمای پخت انها می شود.

سوالات زیادی در مورد طول عمر و کیفیت انواع بسترها مطرح می شود و لازم میدانم در این فرصت به این سوالات پاسخ داده شود.

انواع بسترها با توجه به دمای پخت متفاوت که برای تولید بسترها استفاده می شود دارای سختی فیزیکی متفاوتی هستند و در مجموع به مرور زمان خرد شده و به ذرات ریز تر تبدیل میشوند که همین امر باعث می شود که مواد غذایی موجود در انها به مرور در آب آزاد شود. بعلاوه رشد ریشه ها نیز باعث خرد شدن گرانولهای بستر می شود که این امر بسیار مهم است . با توجه به این مطلب که بخش زیادی از مواد موجود در بسترها ترکیبات آلی میباشند دماهای بالاتر و یا زمان پخت بالاتر باعث تجزیه شدن مواد غذایی موجود در انها شده و هرچند بستر دیرتر خرد می شود ولی از نظر مواد غذایی ضعیف تر می شود پس این مطلب که گفته می شود بستری که دیرتر خرد می شود بهتر است قابل قبول نیست.
نکته مهم دیگر کیفیت مواد مورد استفاده در بسترها می‌باشد. مواد تشکیل دهنده اصلی بسترها خاک رس، خاکستر اتشفشانی، پیتموس و بافرها میباشند و در نتیجه بغیر از فرایند مورد استفاده برای تولید نوع مواد اولیه نیز بسیار مهم است . تجربه چندساله ما در استفاده از بسترهای متفاوت تاییدی برای مطالب ذکر شده می‌باشد.
بسترهای آکواریومی اواین بار توسط شرکت ADA مورد استفاده قرار گرفت و بعد از چند سال سایر برندها نیز اقدام به تولید بسترهای مشابه کردند که بیشتر آنها در ژاپن تولید میشوند به دلیل وجود کارخانجات پیشرفته و مواد اولیه مرغوب.
بسترهای آکواریومی مدرن قابلیت اسیدی کردن اب و کم کردن سختی را دارا هستند و توانایی انها در کنترل این فاکتورها نیز بسیار مهم می‌باشد و توصیه ما به شما دوستان استفاده از برندهای معتبر و با تجربه است.

شرکتهای متفاوت دستورالعمل های متفاوتی را برای استفاده از بسترها داشته و به علاقمندان توصیه می‌کنند. بعنوان مثال شرکت ADA پاور سند اسپشیال، باکتر ۱۰۰، کلیر سوپر و تورمالین بی سی را بعنوان افزودنیهای استاندارد در بستر به علاقمندان معرفی می‌کند و یا شرکت تراپیکا پلنت گرو سابستریت را تولید می‌کند ولی این بدان معنا نیست که بدون انها بسترها قابل استفاده نیستند و افزودن این ترکیبات باعث بهبود شرایط بستر و طول عمر بستر می شود.

سیستم فیلتراسیون

برای رشد خوب گیاهان در آکواریوم شما، تمیز بودن آب بسیار مهم است. غبار و بقایای ته نشین شده بر روی سطح برگ ها، باعث بسته شدن منافذ گیاه می شود. به همین جهت فیلتراسیون از مهمترین نکات در نگهداری آکواریوم شماست. سیستم های فیلتراسیون مختلفی از جمله فیلتر های داخلی، تاپ فیلترها، فیلترهای سطلی و سامپ و … وجود دارد. مهم این است که بدانید فیلتر سه وظیفه در داخل آکواریوم برعهده دارد که یکی تصفیه مکانیکی (شفاف کردن ظاهری آب آکواریوم) و تصفیه شیمیایی (حذف مواد مضر نیتروژن دار بوسیله باکتری های مفید) و دیگری تولید باکتریهای مفید جهت تصفیه شیمیایی است. حال اینکه انجام این اعمال توسط چه نوع فیلتری صورت گیرد تفاوت زیادی ندارد. البته در آکواریوم های گیاهی توصیه می شود از فیلتر سطلی با قدرت مناسب استفاده شود. حجم گردش آب مناسب برای یک فیلتر بر اساس حجم تانک شما باید طوری باشد که ۶ تا ۸ بار در ساعت کل آب آکواریوم را فیلتر کند.

علاوه بر اسفنجها که تصفیه مکانیکی و هم در تصفیه شیمیایی نقش دارند سایر مواد داخل فیلتر (مدیا) عمدتاً کارایی بیولوژیکی دارند و در رشد و تکثیر باکتری های مفید و تصفیه شیمیایی آب دخیل هستند. سرامیکهای طبیعی و مصنوعی و بایو بال ها مواد توپی شکل و استوانه ای شکل با مارک های مختلفی هستند که برای هر نوع آکواریومی (خصوصاً آکواریوم های گیاهی) فضایی برای تشکیل کلونی باکتری ها ایجاد می‌کنند. کربن یا ذغال اکتیو و مواد جذب کننده دیگر با جذب فسفات، نیترات و رنگ و بو از جمله مدیاهای مرسوم هستند. در آکواریوم های گیاهی، از کربن اکتیو جز در مواردی خاص، استفاده نمی شود. بالا رفتن و به هم خوردن تعادل میان نیترات و فسفات (معمولاً باید نیترات کمتر از فسفات باشد) باعث رشد جلبک های ناخواسته خواهد شد که این مساله مطلوبی نیست. ضمناً در صورت نداشتن جریان و چرخش ملایم و کافی در داخل تانک می بایست از موج سازها استفاده شود تا از رشد جلبک های پرزی شکل سیاه در نوک برگ ها و رو سنگ و چوب داخل آب جلوگیری شود.
یک سیستم فیلتراسیون مناسب برای آکواریوم های آب شیرین، میبایست امکان رشد و تکثیر باکتری های مفید را فراهم کند تا آب از لایه های مختلف عبور کرده و فیلتراسیون مکانیکی و بیولوژیکی در ان انجام شود. در آکواریوم های گیاهی سیستم فیلتراسیون با فیلتر سطلی بهتر است چونکه تمیز کردن آن دردسر کمتری دارد و فضای داخلی آکواریوم را اشغال نمی‌کند و گردش اب مطلوب تری ایجاد می‌کند.
فیلترهای سطلی حجم مناسبی برای مدیاها و پدهای نظافتی دارا میباشند که این امر کمک زیادی به فیلتراسیون آکواریوم می‌کند وبه دلیل عدم وجود تلاطم مانع از هدر رفت دی اکسید کربن می شود .بعلاوه امکان اتصال چربی گیر و یا راکتورهای دی اکسید کربن به فیلترهای سطلی نیز وجود دارد که بسیار با اهمیت است. خرید فیلتر سطلی از نظر کارایی، حجم مناسب گردش اب و اتصالات مناسب کاربردی، بسیار با اهمیت است.

فیلتر اسمز معکوس (RO)

در آکواریوم گیاهی استفاده از فیلتر اسمز معکوس (RO) بسیار مرسوم است چونکه آب تصفیه شده از طریق این فیلتر کمترین سختی و رسوبات را دارد. آب شهری به خاطر رسوبات و سختی نسبتاً بالا مناسب استفاده در آکواریوم های گیاهی نیست و بهتر است بخش زیادی از آب داخل آکواریوم را با استفاده از فیلترهای اسمز معکوس که در منازل برای تهیه آب شرب به کار می‌روند، تأمین کنیم. برای تست کیفیت آب خروجی از این فیلترها می توان از قلم سنجش ذرات محلول (TDS سنج)، دستگاه یا محلول سنجش اسیدیته آب (pH متر) و سایر ابزار و محلولهای تست آب استفاده کرد. در نظر داشته باشید که آب خروجی از این فیلترها فاقد برخی عناصر و مواد موجود در آب شهری هستند که برای رشد گیاهان ضروری است.
بعلاوه اب های اسمز معکوس با سختی صفر فاقد سیستم بافری میباشند که اصلا خوب نیست و باید میزان سختی اب با استفاده از بافرها وافزاینده های سختی تنظیم شود تا از نوسانات شدید اسیدیته جلوگیری شود و مواد معدنی مفید به اب باز گرداننده شود .از جمله افزاینده های مناسب به اب های حاصل از اسمز معکوس می توان به مینرالیز اکوا ویترو و اکوییلیبریوم سیکم اشاره کرد.

نور و روشنایی آکواریوم های گیاهی

نور یکی از مهمترین پارامترهایی رشد و سلامت در آکواریوم های گیاهی است. با وجود انتخاب های گسترده ای که برای روشنایی آکواریوم وجود دارد، انتخاب یک روشنایی مناسب می تواند بسیار گیج کننده باشد اما در ادامه به تعدادی از نکات قابل توجه اشاره خواهیم کرد تا نکات مبهم این موضوع برای شما کاهش یابد. هر چند که ممکن است، استفاده از نور لامپ های مهتابی معمولی یا لامپ های کم مصرف، برای برخی از گیاهان پاسخگو باشد ولی برای داشتن یک آکواریوم گیاهی حرفه ای نیاز به نورهایی با طیف و توان مشخص و استاندارد دارید.
امروزه لامپهای تی ۵ مناسبترین وبهترین انتخاب برای آکواریومهای گیاهی میباشند که از خانواده لامپهای کامپکت فلورسنت هستند، لامپهای اف پی ال و کم مصرف نیز از خانواده لامپهای کامپکت فلورسنت هستند اما کارخانجات تولید لامپهای آکواریوم گیاهی تمایل کمتری به تولید انها دارند و کمتر در بازار یافت میشوند. مشکل لامپهای تی ۵ سایز انها است که متاسفانه برای آکواریوم های کمتر از ۶۰ سانتیمتر امکان استفاده از آنها وجود ندارد و باید به سراغ لامپهای ال ایی دی و یا اف پی ال بروید. در این بین لامپهای متال نیز وجود دارند که در واقع می توانند بهترین نوع نور برای گیاهان باشند ولی با توجه به مصرف برق زیاد تمایل به استفاده از آنها در سالهای اخیر بسیار کم شده است.

تا اینجا به انواع لامپهای موجود اشاره شد و در ادامه نکاتی تخصصی در مورد نورها گفته خواهد شد که شمارا در انتخاب نور مناسب کمک خواهد کرد. قبل از هر چیز سه فاکتور اصلی در انتخاب نور را شرح میدهم.

کلوین: در اصل بیانگر رنگ نور تابشی می‌باشد و لزوما مناسب بودن نور را تایید نمی‌کند و بیشتر جنبه بصری دارد. به تصاویر زیر دقت کنید.
CRI: که بیانگر میزان پیوسته بودن نور است نشان میدهد که یک نور به چه میزان در ناحیه مورد نظر شباهت به نور خورشید را دارا می‌باشد و دارای اهمیت زیادی نمی‌باشد زیرا گیاهان برای فتوسنتز به تمام طول موجهای نور نیاز ندارند و فقط نواحی خاصی را جذب می‌کنند.
PAR: در واقع فاکتور مهم وبا اهمیت در آکواریوم پار نور می‌باشد که بیانگر طول موجهای متمرکز در منبع نور است در واقع کلروفیلها فقط نواحی خاصی از نور را جذب می‌کند که بیشتر در ناحیه نامرئی هستند بنابراین نمی توان با نگاه کردن به لامپها و رنگ انها از کیفیت انها مطلع شد در ادامه نمودار پار یک لامپ استاندارد و نواحی جدب کلروفیلا را میبینید.

مدت زمان نوردهی برای یک آکواریوم گیاهی حدود ۸ ساعت در روز می‌باشد. مدت زمان نوردهی می تواند از ۶ ساعت شروع شده وبا گذشت زمان افزایش یابد. اضافه کردن یک تایمر به سیستم نور با هدف منظم بودن زمان نوردهی نتیجه بهتری را در پی خواهد داشت. توصیه ما برای آکواریوم تازه راه اندازی شده مدت زمان ۶ ساعت نور دهی در ماه اول، ۷ ساعت در ماه دوم و ۸ ساعت از ماه دوم به بعد است.لازم است بدانید برای شروع فتوسنتز هر گیاهی نیاز به مدت زمان خاصی برای نوردهی دارد و در صورتی که مدت زمان نوردهی کوتاه تر از زمان مورد نیاز گیاه باشد گیاه رشد نخواهد کرد.